“De onzichtbare techniciteit in dit project bezorgde ons hoofdbrekens”

Organische vijver

En dat met een vervuilde grond als basis. Velen zouden er misschien voor bedanken, maar niet Jeroen en Jean-Claude Vinckier. Zij leven van dergelijke uitdagingen. De uitdaging in dit project werd hen bezorgd door Marnix Devooght die bouwde naast zijn firma Trans-Beton. Zijn woning, gerealiseerd met recuperatiematerialen, was op het moment van de start van de tuinwerken nog in opbouw. Ook dat kwam er nog eens bij.

“Het betekende dat we achteraan zijn begonnen met de creatie van de vijver en zo langzaamaan zijn opgeschoven naar voor. Maar het eerste wat we deden was een omheining aanbrengen in acacia hout en het braakliggende terrein van een halve hectare saneren waar nodig. Dat hield heel veel grondwerken in, toevoegen van compost en heel veel rijnzand om de grond open te trekken en luchtig te maken. De bouwheer wou absoluut een waterpartij maar de precieze invulling liet hij aan ons. De vijver, die een organische vorm kreeg en waarvan de randen in lood werden afgewerkt voor een fijne waterrand, werd uiteindelijk ook een zwemvijver. Zij het dat die slechts 1m20 diep is en er ook vissen op zitten. Dat verhoogt immers de natuurlijke uitstraling van de tuin, een andere wens van de bouwheer. Dankzij een filtersysteem en een uitgekiend plan met waterplanten, blijft het water van deze eyecather in de tuin kraakhelder.”

Wal rond de woning

Een tweede belangrijke ingreep was de creatie van een wal tegen de achterzijde van de woning. De woning is volledig onderkelderd en een halve volwaardige verdieping inclusief ramen en gevelmetselwerk situeert zich ondergronds. Daarop aansluiten met de tuin was dus niet aangewezen. Een wal bood daar niet alleen een oplossing voor, het zorgt ook voor sfeerbeleving. Makkelijk was het dan weer niet.

“Je moet er immers voor zorgen dat de muur niet beschadigd raakt of dat er later vochtproblemen ontstaan. Vandaar dat we eerst betonprofielen aanbrachten die we nadien uitkleedden in Azobé hardhout, een soort die vaak gebruikt wordt in de waterwegenbouw zoals voor sluisdeuren of steigers. De wal loopt door maar kent een onderbreking waarop het terras in Belgische blauwe hardsteen is aangebracht, 5cm dik en in klein Romeins verband. Gezien de onderliggende kelder, was er speciale aandacht voor de waterdichting. De wal kent een heuse waterhuishouding met salamanders en kikkers. Toch een mooie omkadering van de woning.”

Ontkoppelde weide

In het ontwerp is een verschil gemaakt tussen het privégedeelte van de tuin en een achterliggende weide met wilgen, eik en linde die de flexibiliteit heeft om er paarden te houden. De grens tussen beide is gemarkeerd door een onopvallende scheiding. “Het is eigenlijk ook een soort wal waarbij we opnieuw betonprofielen in de grond hebben gestopt. Naar analogie met de woning hebben we die muren bij het bijterras dan in dezelfde witte kleur gekaleid.”

Visuele groene buffer

Omwille van de privacy zijn niet alleen hagen aangebracht en een bosplantsoen met meidoorn en Carpinus waar de vogels vrij spel krijgen. Een andere doorn in het oog wanneer je van de tuin wil genieten, zijn de storende elementen die het zicht belemmeren. In dit geval de woning en fabriek iets verderop. Dat loste Tuinen Hedera op met een vormgeving van een dubbele rij dakbomen die omwille van de sterke westenwind daar rond een houten constructie werden aangebracht. Eens ze sterk genoeg zijn, kan die opnieuw worden verwijderd. Een andere groene buffer is er om het bedrijf van de klant weg te stoppen.

Vernuftig waterbeheer

Wie vandaag de dag tuinen aanlegt, kan niet anders dan bezig zijn met het waterbeheer ervan. De hevige regenvallen en overstromingen nopen ons om daar preventief mee aan de slag te gaan. Dat is exact wat Tuinen Hedera deed.

“Je moet altijd een plan B of zelfs een plan C hebben. Hier is het zo dat bij hevige regenval en indien de vijver komt over te lopen, het water opgevangen wordt in de wal waarna het kan infiltreren in de grond. Stel dat het ook voor de wal te veel wordt om te slikken, dan hebben we een systeem voorzien waarbij het overtollige water afgeleid wordt naar de grachten aan de rand van het perceel.”

Ecologische benadering

“Het groen zorgt ervoor dat de woning extra cachet krijgt. Daarom werken wij graag met bomen, solitairen zoals de meerstammige Amelanchier, Cornus Mas of Hamamelis aan het bijterras. En die combineren we met vaste planten en grote borders, hier gerealiseerd met Cornus, Hydranchia, Salix, Forsythia en diverse grassen. De ene – groenblijvende structuren zoals de Osmanthus – zorgen voor groen in de winter terwijl de andere het voorjaar opluisteren en privacy en een nestgevoel bewerkstelligen zoals bij het bijterras. Vaste planten zoals de Gaura’s combineren we met siergrassen zodat ze hun stevigheid houden. Dankzij de combinatie van bomen en waterpartijen – hier samen goed voor 1000 vierkante meter – creëer je bovendien een natuurlijke verkoeling tijdens de hitte van de zomermaanden. De verharding beperken we tot het minimum, maar kasseien voor een oprit en handgevormde kleiklinkers voor wandelpaden hebben altijd hun plaats. En hier dragen ze zeker bij tot de charme en esthetiek van dit project.”

Bloed, zweet en veel techniek

Het resultaat mag er zijn. Tuinen Hedera bewijst zichzelf hier als een alleskunner: design, vakkennis, biodiversiteit, klimaatrobuustheid, alles is mooi geïmplementeerd in dit project. Maar liefst 5 jaar zijn ze ermee bezig geweest. En dan kan er en cours de route al eens iets wijzigen in het ontwerp. Zoals de oprit die iets smaller werd en de toevoeging van een groenmassief voor de wal. Maar de grootste uitdaging in dit project was zonder meer de enorme techniciteit.

“En dat zie je niet op foto’s. Vooraleer een systeem met afwatering van vijver naar wal en naar de omliggende grachten tot stand komt, is er een heel denkproces aan vooraf gegaan. Het is een wirwar aan buizen, zowel voor water als elektriciteit, tuinverlichting, audio en deze klant heeft ook een eigen waterzuiveringssysteem omdat er geen aansluiting mogelijk was op het waternet. Daarvoor werden filterputten gestoken vooraan de woning. Er is een heel circuit van vaste pvc-buizen in de tuin zodat die te allen tijde bruikbaar blijven. En alle technieken komen toe in de kelder waar het zenuwcentrum van de tuin veel ruimte inneemt."

"Het probleem van de wal oplossen, het brugje voor de afwatering naar de grachten, het niveauverschil, ervoor zorgen dat de tuin niet kan overstromen, … die techniciteit in zijn totaliteit was hier een huzarenstuk en was ook de jury van de Vlaamse Tuinaannemer opgevallen. Maar een goed en doordacht systeem zorgt er op voorhand voor dat er bovengronds niets te zien is. Behalve dan een uitnodigende, gezellige en mooie tuin met diverse sferen die na al die jaren stilaan al zijn geheimen prijsgeeft.”