Tuinen Hedera: “Vakkennis zorgt ervoor dat mensen je vertrouwen”

Twee generaties samen in een bedrijf. Niemand die beter geplaatst is om een goede vergelijking te maken tussen hoe het vroeger was en nu. Is er veel veranderd?

Jean-Claude: “Ja en neen. Vroeger kon je starten met veel minder materiaal. Nu vraagt dat machinepark meteen een flinke investering omdat het werk veel sneller vooruit moet gaan. Tegenwoordig zijn klanten immers ongeduldiger, ze willen vlugger resultaat zien. Van elke stap verzamelen we nu ook voldoende fotomateriaal om discussies achteraf te vermijden. En ik zal een open deur intrappen, maar het knelpunt in onze sector – en ongetwijfeld ook in andere – is het moeilijk vinden van geschoold personeel. Vroeger, toen ik begon, ging dat makkelijker. Wat wel gelijk is gebleven, is dat groen nog altijd belangrijk is. En kitch is er altijd geweest, soms wordt er te weinig aandacht besteed aan het ontwerp. Een tuin moet goed in elkaar zitten, zowel visueel als technisch. Wij zien vaak nog zwemvijvers waarbij de vijverpomp op netstroom in het water ligt, dat begrijp ik niet. En het is niet omdat het nog mag in België, dat het slim is.”

Jeroen: “In vergelijking met vroeger moet je wel meer tijd spenderen aan de aanvraag voor de tuin. Alles moet tegenwoordig aangevraagd worden en dat drijft de prijs omhoog. Evenzeer veranderd, is het klimaat en dat heeft ook zijn impact. Gazon is bijna een luxeproduct geworden. Wij hebben bijgestuurd en verticuteren nu in het najaar. We merkten dat dit even efficiënt is en dat je daar in het voorjaar de vruchten van plukt, mits een goede bemesting. Voor een goed resultaat adviseren we de klant geduld te oefenen zodat de grond de tijd krijgt om zich te zetten. Soms lukt dat, soms niet. Door de opwarming neemt het belang van bomen en waterpartijen ook toe. Al wordt de verantwoordelijkheid daarbij gemakshalve bij de klant en de tuinaannemer gelegd, die moeten eraan denken. Er wordt immers niets opgelegd door de stad of de gemeente. Dat hoeft voor ons ook niet, het is een kwestie van gezond verstand. Zoals de juiste boom op de juiste plaats. Wat niet veranderd is, is onze manier van werken. Wij werken uitsluitend met kwalitatieve materialen, nemen onze tijd voor een klant, werken punctueel en nauwgezet, doen bijna uitsluitend totaalprojecten en staan garant voor een propere werf. Dat laatste wordt soms onderschat, maar het heeft ons al veel klanten opgebracht.”

Hoe ziet de ideale klant eruit?

Jeroen: “Het persoonlijk contact met de klant is voor ons heel belangrijk. Er moet vooreerst een klik zijn en de ideale klant staat open om bij te leren over hoe een tuin in elkaar zit. Dan kan je een relatie beginnen opbouwen. Want zo is het, je legt samen immers een lang en intens traject af. En dat begint al voor je start met de werken. Voor wij een definitief ontwerp hebben, zijn wij al verschillende keren ter plaatse geweest. De ideale klant weet hoe belangrijk zijn leefomgeving is voor zijn eigen welbehagen en dat van zijn dierbaren en weet dat het tijd en een investering vraagt om een kwalitatieve tuin te realiseren.”

Onontbeerlijk in een tuin vandaag is de aanwezigheid van een waterpartij. Dat kan een wadi zijn of uiteraard ook een zwembad of zwemvijver. Hebben jullie een voorkeur?

Jeroen: “Ze hebben allebei hun plaats en nut. Bij de zwembaden zijn we geëvolueerd van chloorbaden naar natuurbaden waar bij ons nog maar 0,03 ppm chloor zit. Je kan het vergelijken met drinkwater, dat is veel gezonder voor de klant. Wij hebben zelf een voorkeur voor een zwemvijver vanwege de nog meer natuurlijke uitstraling. Maar voor ons mag het ook een gewone vijver zijn. Wij zijn al onze hele carrière met water en -planten bezig. Water moet je niet alleen zien, je moet het ook voelen. En om dat te bereiken, moet je weten hoe die in te zetten. Vaak ontbreekt het mensen aan een gedegen kennis van waterplanten. Iedereen spreekt altijd over filtersystemen, maar je kan heel veel bereiken als je adequaat waterplanten inzet. Nu zie je vaak altijd dezelfde opduiken zoals irissen omdat die de algen tegengaan. Maar met planten kan je veel meer doen dan dat.”

Vertel!

Jeroen: “Je hebt planten die je helpen de toestand van de vijver weer te geven. Sommige planten geven aan hoe het gesteld is met de alkaliniteit en de pH-waarde van het water door hun groei, hun kleur, hun bloemvorming. Door de juiste mix van waterplanten kan je een vijver zuiver en helder houden, ook al heb je te maken met stilstaand en ongefilterd water. Hoe wij te werk gaan, is door in het begin een overvloed aan planten aan te planten. Dat zijn vaak zuurstofplanten want die vervangen als het ware het effect van borrelend water uit een fontein. We laten de vijver dus met opzet ontploffen. Daarna beginnen we met snoeien en het uithalen van bepaalde planten om zichtassen te creëren. Dat heeft geen impact op de zuiverheid van het water, want dat komt er niet door wat je boven het wateroppervlak ziet, maar louter en alleen door de uitbreiding van de wortels van de plant onder water.”

Je moet dus in de eerste plaats die planten de kans geven om te groeien?

Jean-Claude: “Inderdaad. En daarna kan je ongestoord uithalen zonder het evenwicht te verstoren. Op die manier heb je minder werk én een lagere kostprijs dan wanneer je slechts enkele planten voorziet en liters product nodig hebt om erbij te gieten. Zuurstofplanten die wij vaak gebruiken, zijn waterpest, gedoornd hoornblad en op stilstaand water sowieso fonteinkruid, ook krabbescheer en waterranonkel zijn belangrijk. Door een mix van die vijf te planten, heb je bijna het hele jaar door het beoogde effect. In een slabakkend voorjaar – bij 5 à 10 graden – zal je altijd wel wat algenvorming hebben, maar zodra het water boven de 10 graden stijgt, zullen de zuurstofplanten hun werk doen. Die vormen de basis van de vijver en daarnaast kan je werken met echt bloeiende oeverplanten zoals snoekkruid, irissen, koekoeksbloem, zwanenbloem, …”

Vanwaar komt die passie voor waterplanten?

Jean-Claude: “Dat heeft me altijd geboeid. Ik ben destijds bij ons thuis beginnen experimenteren. Ik las erover, zocht dingen op en probeerde ze uit. Inmiddels heb ik 30 jaar ervaring en leer ik nog altijd bij. Elke (zwem)vijver is ook anders. Niet alleen door de planten die je gebruikt, maar door zijn ligging, de locatie, de bodem, de waterkwaliteit. Het is een wondere wereld en één die eindeloos lijkt. Dat is ook het mooie eraan. Wij zoeken nog altijd zaken op en volgen bijscholingen. Vakkennis is zo belangrijk, het zorgt ervoor dat mensen je vertrouwen. Dat en ervaring, maar dat geldt voor elke job.” 

Jeroen: “Ik weet nog goed toen ik net was afgestudeerd en in de zaak begon dat mensen mij op beurzen straal negeerden. Ze liepen door naar mijn pa. Van een jonge snaak verwachten ze niet dat die op de hoogte is van alles. En ergens hebben ze gelijk. Iedereen komt nu recht van de schoolbanken en begint een eigen zaak, vaak gemotiveerd door de school. Maar dan ontbreekt er ergens een basis. Ik moest eerst studeren en bij anderen ervaring opdoen. Terwijl veel kinderen een vakantiejob deden bij hun ouders, werd ik telkens naar een boomkweker of een andere hovenier gestuurd. De stiel leer je bij iemand met ervaring. Dat heeft bij mij geloond, maar het gebeurt steeds minder. Akkoord, het vraagt wat geduld, maar je plukt er later de vruchten van. Intussen lopen ze me niet meer voorbij op beurzen (lacht).”

Jean-Claude: “Dat doen ze nu bij mij. Ze vragen zich af wat die oude daar komt doen (lacht).”

Er is een schaarste aan arbeidskrachten in jullie sector. Hoe kijken jullie naar de opleiding?

Jean-Claude: “Wij hebben vaak contact met scholen en werken regelmatig met stagiairs. Het is een feit dat steeds minder jongeren voor de tuinbouwschool kiezen en dat ook de kwaliteit daalt. Ik heb tien jaar lesgegeven bij Syntra en kon zelf vaststellen hoe het niveau van de instromers elk jaar achteruitging. Op een bepaald moment was het zo erg dat ik gestopt ben. Dat is nu zes jaar geleden. Hoe het verder moet, is moeilijk te zeggen. Alles heeft met motivatie te maken. Zelf heb ik ook een atypisch parcours afgelegd. Na het ASO volgde ik een opleiding voor maatschappelijk werker. Ik was nadien ook een paar jaar in dienst, maar besefte toen dat het niet aan mij besteed was. Wat mij altijd heeft geboeid, is het buitenleven en architectuur. Ik was toen ook aan het bouwen en kreeg met mijn eigen tuin een eerste project om te experimenteren. Ik schoolde mezelf om via een tweejarige opleiding in avondonderwijs bij Syntra, had tussen het eerste en tweede jaar hier en daar al enkele projecten, en richtte daarna mijn eigen zaak op die ik vernoemde naar de klimop die bij mij thuis aanzienlijk aanwezig was. Dat is nu exact dertig jaar geleden.”

Jeroen, wat is de sterkte van je vader?

Jeroen: “Zijn passie. Die heeft hij met mij gedeeld. Ik heb van hem ook veel geleerd over vormgeving. Toen ik van de schoolbanken kwam, was er veel aandacht voor grote terrassen als basis. Maar je kan even goed met groen vormgeven, de balans is belangrijk. En hij is iemand die altijd goed advies kan geven. Zonder mijn diploma van tuinarchitect ging ik niet zover staan als nu. En zonder hem had ik dat niet gedaan. Ik mocht natuurlijk anders ook de zaak niet in (lacht). Maar mijn bagage is breder, zeker ook op technisch vlak. Om totaalprojecten te doen zoals wij moet je van alle markten thuis zijn. Zaken zoals fundering, draagkracht, waterbeheer, …."

"Vandaag de dag wordt er meer van een tuinaannemer verwacht. Zonder al die opgedane kennis – ook van producten en materialen – is het moeilijker om projecten tot een goed einde te brengen. Dat voelde mijn vader goed aan. Wij volgen nog steeds opleidingen zoals die van veiligheidscoördinator om werven op een veilige manier te kunnen leiden. En we zijn ook op de hoogte van de wetgeving. We proberen zelf nog iets voor te zijn door te kijken naar andere landen zoals Duitsland waar ze veel verder staan. Als bedrijf moet je flexibel zijn, inspelen op nieuwe technieken en positief innovatief proberen zijn. Daar heeft mijn vader ook altijd op gehamerd en dat heeft ons geen windeieren gelegd.”

Jean-Claude, wat is de sterkte van Jeroen?

Jean-Claude: “Hij is technisch heel sterk. En hij heeft een heel goede relatie met de klanten. Ze vertrouwen hem doordat hij zo goed onderlegd is. Jeroen en ik delen inderdaad dezelfde passie. Hij staat ermee op en gaat ermee slapen. En zelfs dan zoekt hij nog dingen op. Uiteraard kan het eens botsen, het is immers stil waar het nooit waait. Maar we komen altijd als één team naar buiten. Dat is belangrijk.”